Na de covid-19-epidemie werd Wim Wenders door Koji Yanai gevraagd om naar tokio te komen en daar in de wijk Shibuya het Tokio toilet project te aanschouwen. Op 17 locaties werden de openbare toiletten (door 16 kunstenaars van overal op de wereld) opnieuw vorm gegeven. Elk openbaar toilet kreeg zo zijn eigen smoel en de ene blonk nog meer uit in kunstzinnigheid dan de andere. De producenten hadden een kort-film in gedachten of een reeks van kleine documentaires, maar Wenders opteerde al snel voor een lange speelfilm.
In drie weken schreef Wenders samen met Takuma Takasaki een scenario en in 17 dagen schoot hij de film waar een schoonmaker van toiletten centraal kwam te staan. In ‘Perfect Days’ volgen we Hirayama (Koji Yakusho). elke ochtend staat hij op, rolt dan eerst zijn slaapmat en dekbed op, verzorgt vervolgens zijn planten en stekjes, kleedt zich aan, ontbijt snel, poetst zijn tanden, verlaat zijn huis maar eer hij dat doet, neemt hij van een plankje, netjes uitgestald, de huis- en autosleutels, wat kleingeld, het horloge laat hij liggen (die is voor het weekend). Eenmaal buiten haalt hij uit een automaat die voor zijn huis staat, een kop koffie (ah, vandaar het kleingeld), stapt dan in zijn auto, zoekt tussen de cassettebandjes (van lou reed, Patti Smith of the Animals) naar de juiste muziek, rijdt dan naar zijn werk waar hij soms (maar net zo vaak ook niet) opgewacht wordt door zijn assistent Takashi (Tokio Emoto) en maakt dan de toiletten schoon. Terwijl dit werk in de ogen van Takashi nutteloos is (de volgende dag is het immers toch weer vies), schept Hirayama er een genoegen in om zijn werk zo goed, zo dienstbaar en zo zorgvuldig mogelijk te doen.
Een schoon toilet staat voor hem voor vervulling. In de pauze gaat hij naar een park, eet daar zijn brood en maakt met zijn analoge camera foto’s van het bladerdak van bomen (foto’s die hij in het weekend laat ontwikkelen) en graaft soms een stekje van een boom uit. Vervolgens is er weer het werk in de middag. Als dat klaar is er een bezoek aan het badhuis, om vervolgens bij een bekend eethuis wat te gaan eten waar de eigenaar al weet wat Hirayama wenst, dan wellicht een bezoek aan de boekhandel waar een boek wordt gekocht en dan ’s avonds voor het slapen gaan nog wat lezen. De volgende ochtend begint het weer opnieuw.
In eerste instantie lijkt ‘Perfect Days’ verhaal-loos, het oogt als de registraties van routines. Wenders tart de kijker, de film lijkt tegen verveling aan te zitten. Als je je als kijker hiertegen verzet gaat ‘Perfect Days’ ongetwijfeld irriteren, maar als je als kijker met Wenders meegaat, beloont de regisseur je. Dan merk je dat Hirayama’s routines eerder rituelen zijn waardoor je de kleine dingen van het bestaan opeens gaat zien als zeer waarde- en zinvol, dat die opeens belangrijk worden. er bestaat klaarblijkelijk geen onbeduidende handeling als deze met de juiste intentie en met de juiste mate van attentie volbracht wordt. ik gruw van de aanduiding, maar ‘Perfect Days’ wordt met de juiste kijkhouding een bijna meditatieve ervaring zoals de Zuid-Koreaanse film ‘Spring, summer, fall, winter…and spring’ oftewel ‘Bom yeoreum gaeul gyeoul geurigo bom’ (2003) van Kim Ki-duk dit (voor mij) ook was.
Voor de geduldige kijker blijkt ‘Perfect Days’ wel degelijk narratieve elementen te bezitten. Als kijker kom je zo te weten dat Hirayama voor dit werk een heel ander beroep heeft gehad, maar gekozen heeft voor dit bescheiden bestaan, dat Takashi werk probeert te maken van een nieuwe vriendin, maar dat deze laatste veel meer onder de indruk is van de bescheiden en zwijgzame Hirayama, dat Hirayama een fijne band heeft met zijn nichtje Niko (Arisa Nakano) die een tijdlang bij hem onderduikt als ze weg gelopen is van huis, dat de band met zijn zus en Niko’s moeder gespannen en moeizaam is, dat hij stilletjes verliefd is op de Bar-eigenaresse Keiko (Yumi Aso).
Geen van die verhalen is mooi afgerond, of we missen de inleiding of anders ontbreekt de afhandeling, maar dat wat er wel is, blijkt meer dan genoeg te zijn. en weet zelfs te ontroeren. De onhandige omarming van zijn zus die beseft hoe schatplichtig zij aan hem is, de vluchtige kus op het verbaasde gezicht van Hiroyama door Takashi’s vriendin, het moment dat Keiko een Japanse variant van ‘House of the rising sun’ van the Animals ten gehore brengt en de ontmoeting met de doodzieke ex-man van Keiko Tomoyama (Tomokazu Miura) wat resulteert in een kinderlijk, maar tegelijkertijd ontwapenend spel van ‘schaduw-tikkertje’.
Met ‘Perfect Days; brengt Wim Wenders zijn ode aan de door hem bewonderde Yasujiro Ozu die het alledaagse leven in Japan vast wist te leggen in zijn films. Wenders wordt gigantisch geholpen door zijn hoofdrolspeler Koji Yakusho. In al zijn kleine handelingen, gebaren weet Koji Yakusho zoveel oprechtheid en intensiteit te brengen dat je als kijker niet alleen gelooft dat deze toiletpoetser oprecht blij is met kleine dingen, maar dat je je als kijker eenzelfde houding toewenst. Voor een moment lukt dat dan ook en als ‘Perfect Days’ mij een ding geleerd heeft dan is het dat een moment genoeg kan zijn.
Regie : Wim Wenders. Acteurs : koji Yakusho, Tokio Emoto, Arisa Nakano, Aoi Yamada, Yumi Aso, Sayuri Ishikawa, Tomokazu Miura, Min Tanaka. Waardering : 7,5.