Vera Ellen vertrok een aantal maal uit haar mooie, rustige en overzichtelijke Nieuw Zeeland. Om aan de Amerikaanse West Coast de muzikale inspiratie te zoeken. Maar ook de chaos en het harde leven. Hard, maar blijkbaar onvermijdelijk om haarzelf te leren kennen. En fantastisch op plaat gezet op het recente ‘Ideal Home Noise’. In Nieuw Zeeland, waar ze weer gelukkig is, en trots op haarzelf. Vera Ellen koestert het donker, maar viert gelukkig ook het licht.
Ze is net op haar werk, The Flying Nun Record shop in Wellington. Een soort tweede thuis. Ze oogt heel tevreden, relaxt en vrolijk. Is dit wel de Vera Ellen die we kennen van de donkere albums ‘It’s Your Birthday’ en het zojuist verschenen ‘Ideal Home Noise’? Gelukkig wel … en een heel warm gesprek ontspint zich met iemand aan de andere kant van de wereld…. Over thema’s die universeel blijken te zijn. “Ja, het album is heel persoonlijk en bevat zware thema’s. Onderwerpen waarover mensen niet zo makkelijk praten.” Aardse zaken als geldgebrek, maar zeker ook diepere materie als depressie en onzekerheid. “De plaat is nog maar net uit, maar heeft al tot interessante gesprekken geleid. Die er anders waarschijnlijk nooit waren gekomen. Mensen schieten mij aan over psychische problemen in hun omgeving of die zelf hebben doorgemaakt. Zelfs in mijn eigen familie, waar daarover eigenlijk nog nooit echt is gesproken.” Het lijkt een tweetrapsraket naar ‘healing’: eerst haar diepste gevoelens prijsgeven aan het vinyl en dan het gesprek erover, als de naald haar gevoelens weer heeft vrijgegeven aan het luisterend oor. “Ik had er niet bij stil gestaan dat dit zou kunnen gebeuren. Het is wel een prettige verrassing, en een opluchting zelfs. Net als het maken van het album zelf.”
Vera is opgegroeid in Wellington, hoofdstad van Nieuw Zeeland (41 °2867 ZB en 174°7730 WL, oftewel precies aan de andere kant van de wereld…). “Ik ging voor het eerst naar Los Angeles toen ik 21 was. Met mijn vriendinnen begon ik daar de band Girl Friday. We hadden best succes maar ondertussen schreef ik ook nummers voor mijzelf.” Ze reisde meermaals op en neer tussen LA en Welligton. “Ik ben heel nieuwsgierig om de wereld te ontdekken.” Ze lacht hartelijk en open: “En om mezelf in moeilijke situaties te brengen… Ik ben half Welsh en heb ook in Europa gereisd, maar ik was speciaal gefascineerd door de Westkust van Amerika. Vooral door de muziek van daar.” Klinkt misschien ietwat romantisch… “Ja, eigenlijk wel, hé?” En romantisch was het allerminst. Gevraagd naar de impact is de goedlachse Vera voor het eerst doodernstig. Ze zucht zelfs diep. “Ik leerde daar de harde realiteit. Het veilige gevoel van Nieuw Zeeland was ik kwijt. In LA was chaos, er kon elk moment iets gebeuren, soms positief, maar vaak ook negatief en hard. Maar die uitersten waren voor mij ook de inspiratie in een heel creatieve tijd. Daar was ik ook bewust en onbewust naar op zoek. Om me te begeven tussen verschillende typen mensen, in situaties die ik nog niet kende.”
Dat was soms zwaar voor de laat twintiger die ze nu is, “maar het dwong me ook om naar mezelf te kijken, naar mijn innerlijk. Juist omdat ik geen controle had over wat er buiten mij gebeurde. Dat inwaartse was de aanleiding voor ‘Ideal Home Noise’. Terwijl voorganger ‘It’s Your Birthday’ nog ging over het uitwaartse, mijzelf tegenover andere mensen om mij heen. Dat album was ook grootser in productie en instrumentatie. Nu wilde ik het juist wat kleiner houden, meer persoonlijk, zoals ik ook in mijn begintijd deed.”
Ze zucht even om dan toch weer de diepte in te gaan: “Om jezelf zo te leren kennen, moet je opzij durven zetten wat je al weet, of denkt te weten. Zo ook alle comfort, die je heeft gevormd. Dat kan heel zwaar zijn, een soort ‘ugly mirror’. “ Ze kan er nu wel om lachen. “Maar het was belangrijk om dat makkelijke leventje te verlaten en de uitdaging aan te gaan. Ik moest gewoon weg.” Nu is ze terug, in haar veilige, vertrouwde land. “Dat is de andere kant van de medaille, een ‘homecoming’ met je familie, buren en vrienden. It’s beautiful, I am happy. Ik ben niet meer zo rusteloos en zit hier goed.”
Dat klopt. In Te Whanganui-a-Tara, zoals de stad door de Maori’s wordt genoemd, prachtig gelegen tussen Cook Strait en de Remutaka Range. In de winkel van haar platenlabel Flying Nun Records, waar ze haar eigen album mag verkopen, ‘Ideal Home Noise’. “Die titel heeft verschillende betekenissen, door de combinaties van woorden. Je hebt ‘Ideal Home’ met ‘noise’ erachter. Iets dat wijst op mijn kindertijd en de niet zo ideale omstandigheden. Daarnaast vond ik het leuk om een album te noemen naar ideaal huislawaai. Daarbij mag dan iedereen verbeelden wat hij zelf wil… dat vind ik ook altijd zo mooi aan muziek: al die verschillende lagen die iets kan hebben.”
Ook haar eigen muziek is gelaagd, maar zeker ook expliciet. “De lyrics zijn autobiografisch. Ik zou ook niet weten hoe ik het anders zou moeten. Het start altijd met een intense emotie. Dan voel ik ‘daar moet ik iets mee’. Op de plaat deel ik kwetsbaarheden, die ik niet eens zou delen met vrienden.” Ja, ja, maar nu wel met de hele wereld… “Ja, en toch voelt dat gemakkelijker. Ik ben best verlegen als ik iets zing voor een paar mensen, maar voor een grote menigte kan ik het wel. Zo werkt het hier blijkbaar ook.” Behalve tekstueel is ‘Ideal Home Noise’ ook muzikaal bijna geheel het handwerk van Vera zelf. “Met enige hulp van producer Ben Lemi op drums en mijn broer die op enkele tracks piano en bas speelt. Maar, zegt ze trots, mijn live band bestaat liefst uit zes.”
Ze zegt dan ook meermaals dat ze zin heeft om haar songs live te brengen. “Eerst in Nieuw zeeland, en dan… wie weet… En ben ook al bezig met nieuwe songs. Dus creatief zit het wel goed.” Het lijkt inderdaad echt goed te gaan met Vera. “Ik zal altijd wel problemen houden met mijn geestelijke gezondheid. Maar ik leer er steeds beter mee om te gaan. Ik denk ook dat iedereen wel iets heeft met een geestelijk probleem, hoe klein of groot dan ook. Daar gaat de song ‘Carpenter’ over. Als je door een moeilijke tijd gaat, misschien zelfs een depressie, dan ben heel erg in jezelf gekeerd… Je denkt dat jij de enige bent die zo is. Maar als iedereen dat doet… Terwijl je ook op anderen af kunt stappen en erover praten, of gewoon aardig zijn. En,“ zegt ze met een kwinkslag”, “Luister vervolgens eens naar ‘Stick Around 2 See’, de positieve afsluiter!” Maar die komt wel meteen na het intens zware ‘Broadway Junction’, waarop Vera fantaseert over haar eigen zelfmoord, en hoe mensen hierop zouden reageren.” Vera reageert echter nuchter: “Ik denk dat we allemaal wel eens spelen met die gedachte, ook al neem je die niet helemaal letterlijk… En dan denk je meteen ook aan de positieve dingen, die er ook altijd zullen zijn.” En de twee meest karakteristieke nummers? “‘A Grip’ en ‘Feelings I Can’t Name’… ‘A Grip’ omdat het is gemaakt als een soort demo, op mijn slaapkamer, zoals vroeger. En omdat het zowel heel verdrietig als hoopvol is. En in ‘Feelings I Can’t Name’ gebeuren tekstueel hele vreemde dingen, die muzikaal worden ondersteund door een elektronisch geluid dat ik in de toekomst verder wil uitproberen.
Al met al is ‘Ideal Home Noise’ een steengoed album geworden, met liefst dertien songs. Oei, een ongeluksgetal, en de sfeer is vaak ook nog eens heel donker… Maar gelukkig biedt het album je ook een glimp van licht, hoe smal soms ook. Er is altijd hoop. “Mijn ouders en grootouders hebben het niet altijd gemakkelijk gehad, maar er was altijd vreugde, er was altijd een toekomst en hoop. Ik denk dat ik dat ook in me heb. Dat steunt me, dat weet ik zeker.” Vera Ellen koestert het donker, maar viert gelukkig ook het licht.
Foto’s (c) Nicola Sandford