Anja Huwe is zeker geen onbekende in de muziek. In de jaren ‘80 was ze zangeres van het roemruchte Xmal Deutschland. Een band op het scharnierpunt van punk naar postpunk en new wave, onderdeel van die Neue Deutsche Welle. Na veertig jaar worden de eerste singles heruitgebracht. En durft Anja het aan om een eerste soloplaat uit te brengen, ‘Codes’. Een kleurrijk gesprek met de artistieke duizendpoot.
De online verbinding is goed. Anja staat stralend op het laptopscherm, met als achtergrond één van haar zeer kleurrijke kunstwerken. Wie haar website bezoekt wordt overweldigd door kunst, in diverse uitingsvormen. En sinds kort ook weer door muziek, nu haar debuut(!) solo album ‘Codes’ eindelijk het levenslicht ziet. En ze haar woonplaats New York voor de muziek steeds meer afwisselt met Berlijn. “Ik kreeg de laatste jaren heel veel vragen: “Zou je weer eens…, waarom niet?”. Nee, nee, nee! Ik ben gestopt met muziek.” De sympathieke Anja zucht. “Maar toen brak de pandemie uit. En had ik niets meer omhanden. Ik had geen tentoonstellingen, ik kon niet naar de gym… Toen belde een vriend uit Tel Aviv en zei dat hij een track voor me had. Van iemand uit Zweden, best donker, doom. “Zou je dit willen inzingen?” Mijn eerste reactie was ‘nee’. Want ik zing niet meer sinds Xmal Deutschland.“ Dat moet ergens rond 1989 zijn geweest…. Maar mijn vriendin Mona Mur wist me te overtuigen om het te doen. Zij is ook zangeres en componist. “Al is het maar voor mij”. Ik heb het uiteindelijk ingezongen, met mijn iPhone in de keuken, 7 uur ’s morgens, en verstuurde het naar Mona in Berlijn. Ze was verbijsterd en haalde me over om naar haar studio te komen om samen het nummer te voltooien.” Anja glimlacht. “En dat was zo mooi. Het ging ook opvallend gemakkelijk.“
Dat werd uiteindelijk de trigger om weer muziek te gaan maken, na al die jaren… “Maar het was toch duidelijk anders dan veertig jaar geleden. In Xmal Deutschland was ik één van de vijf leden. Ieder had zijn of haar input. Voor ‘Codes’ werkte ik in een studio met goede sound engineers. Die luisterden naar mijn ideeën. Ik kon aanwijzingen geven hoe ik het wilde: iets meer spooky, of juist meer triphop.” Maar voordat Anja verder ging, had ze een duidelijke wens: Ze wilde heel graag Manuela Rickers erbij hebben, haar soulmate uit Xmal Deutschland. “Ik hou ervan hoe zij speelt, haar gitaarsound inspireert mij.” En ze dééd mee. Er werden samen nummers geschreven en opgenomen. “Maar nog steeds zonder de gedachte dat het echt een album zou worden. Daardoor voelde ik ook geen druk van buitenaf, of vanuit mijzelf.” Want ja, komt de grote Anja Huwe na veertig jaar met een nieuw album? Dat zou groot nieuws zijn… En haast ongemerkt sloop dat idee toch de studio binnen, en nestelde zich in Anja zelf… “ Ja, we gingen op zoek naar een label. Ik wilde alleen onafhankelijke labels, zoals ik ook met onafhankelijke kunstgaleries werk voor mijn eigen tentoonstellingen. Sacred Bones was meteen enthousiast.” Tegelijkertijd met haar nieuwe album kwamen ook de eerste singles van Xmal Deutschland ter sprake. “We kregen over de jaren zo veel aanvragen voor die eerste singles. Ze waren alleen nog te koop voor belachelijke prijzen. Als je ze al kon krijgen.” Dat werd uiteindelijk een duo deal: op 8 maart 2024 verschijnt Xmal Deutsch met ‘Early Singles (1981-1982)’ en Anja Huwe met ‘Codes’.
Zo kwam voor Anja de muziek weer terug in haar wereld, die de afgelopen decennia vooral werd beheerst door kunst. “Muziek en kunst hebben natuurlijk raakvlakken. Kijk naar mijn schilderijen.” Voor wie Anja alleen van haar donkere muziek kent: haar kunst is juist opvallend kleurrijk. Ze lacht: “Het is een deel van mijn persoon, ik ben een artiest met twee kanten. Ik hou heel erg van kleur en laat me daar graag door omringen. Maar in de muziek voel ik het anders. Daar heb ik een bepaalde beat nodig, een bepaalde sound. En daar horen weer bepaalde woorden bij. Die zijn voor mij heel belangrijk, zeker op dit album, waarop ik zowel in Duits als Engels zing.
Sommige woorden doen het bijvoorbeeld helemaal niet goed in Engels, maar klinken in Duits meteen raak. Zoals ‘Rabenschwarz’, ook de titel van de eerste single. Zo gebruik ik het Duits graag: vrij sterk en agressief. Een mooi voorbeeld is ook het lieve Engels woord ’butterfly’. In het Duits klinkt het veel harder: Schmetterling!!! Ik speel graag met die expressie, zoals in poëzie. Het voelt als een soort literaire golf, van Engels naar Duits en terug.” Waar ze zich ook graag achter verschuilt. “Ik houd graag wat afstand. Dan heb ik een overall view, om mij vervolgens te kunnen focussen.”
Nu is er dus eindelijk haar eigen album, ‘Codes’. “Het is geïnspireerd op de dagboekaantekeningen van een zekere Moshe Shnitzki. In 1942 verliet hij zijn ouderlijk huis, als 17-jarige partizaan. Om onder te duiken in de onmetelijke, donkere wouden van Wit-Rusland. Hij overleefde de oorlog en ging naar Israël. Het is de opa van degene waarvan ik die eerste tape heb ingezongen, weet je nog?“ Ja, die man uit Tel Aviv, de aanleiding dat er überhaupt een album kwam…. “In het dagboek zit vaak het woord Code: ‘Het bos heeft een code. Als je de codes niet volgt, overleef je het niet’. Dat triggerde mij enorm. Eerst noemde ik het album ’The Codes of the Woods’. Maar toen ging ik verder. Schreef in mijn eigen woorden, mijn poëzie. En kortte de titel af tot ‘Codes’. Want wij hebben zelf ook codes, in ons hele leven: hoe we praten, kijken. De wereld is gebouwd op codes. Het is ook een internationaal woord dat iedereen begrijpt. Het staat voor de menselijke ervaring. Wat extremen met een individu kunnen doen.”
Maar ‘Codes’ is zeker geen album over alleen angst of paniek. “Het gaat ook over hoop. Uit het donkerste zwart kan je het positieve tevoorschijn laten komen. Dat is ook mijn levenservaring. Die neem ik mee, nu ik ouder ben. Maar daarnaast ben ik nog steeds een kind, met die naïeve creativiteit.” Weer dat dubbele: kind en volwassene, kleurrijk en donker… En als we dat ‘dubbele’ nu eens samenbrengen: als we Anja haar nieuwe album laten verwerken tot een schilderij… Ze lacht en hoeft niet lang te denken: “Het zou gebaseerd zijn op de 1920’s, met name zwart en wit, met grijs- en zilvertinten. Op een bepaalde manier afstandelijk, maar uiteindelijk wel heel positief…” We hadden niets anders verwacht: we bevinden ons immers in de kleurrijke zwart-wit werelden van Anja Huwe en Xmal Deutschland.
Foto’s: Jan Riephoff