Rome ’s nachts tijdens een regenbui. Terwijl haar collega uit de auto gestapt is om een kop koffie te halen, besluit de politievrouw Arianna (Margherita Buy) om zelfmoord te plegen, maar eer ze de trekker kan overhalen grijpt er een vreemde man, Uomo geheten (Toni Servillo) in en haalt haar uit de auto en neemt haar mee naar een Volvo-stationcar (staat de Volvo niet te boek als de meest veilige auto ter wereld ?).
Daar zitten al drie andere mensen in. Zo is daar Napoleone die furore heeft gemaakt als life-coach en motivator, de voormalige kandidate voor goud bij het turnen Emilia (Sara Serraiocco), en het jongetje Daniele (Gabriele Cristini) die lijdt aan het overgewicht. Ook deze drie mensen stonden op het put zelfmoord te plegen eer Uomo hen meesleepte voor deze nachtelijke rit. Uomo brengt het viertal naar een leegstaand hotel en daar legt hij hen de situatie voor. Ze blijven de komende week bij hem en als ze na die week nog steeds van plan zijn om zelfmoord te plegen dan zij het zo.
Alle vier hebben zo hun redenen om uit het leven te stappen. Arianna kan de dood van haar zoon nog steeds niet verwerken, Emilia zag haar kansen om te excelleren in het turnen in rook opgaan toen ze na een valpartij in een rolstoel geraakte, Napoleone kan wel anderen motiveren om te leven maar zich zelf niet meer en Daniele werd door zijn vader (Antonio Gerardi) en zijn moeder (Lidia Vitale) gedwongen om in You tube filmpjes zich vol te vreten aan buitengewone hoeveelheden donuts en pasta’s, Arianna vatte haar situatie als volgt samen: Vroeger geloofde ik dat het glas halfvol was totdat God besloot er in pissen”. In die week probeert Uomo hen te laten inzien wat de consequenties zouden zijn van hun zelfmoord. Zo worden ze een dag meegenomen en wordt hen getoond wat hun dood zou doen voor hen die achterblijven of op een andere dag aan het strand leren zij nadat ze een tijdje de smaak kwijt waren en tijdens een gezamenlijk eten opeens weer kunnen proeven, de geneugten van de kleine dingen te waarderen. Op weer een andere dag zien ze iets van de toekomst. En het viertal groeit gedurende deze dagen naar elkaar toe. Maar dan is de week om, en brengt Uomo hen terug op de plek en tijd waarop ze van plan waren om een einde aan hun leven te maken.. De vraag is, wat doen ze nu ?
‘Il Primo Giorno Della Mia Vita’ bereikte, deels door Corona, de bioscopen met twee jaar vertraging. Regisseur Paolo Genovese was na zijn succes met ‘ Perfetti Sconosciuta'(2016) in Italie een belangrijke speler geworden dus men zag wel uit naar zijn nieuwe film.
‘Il Primo Giorno Della Mia Vita’ echter gemengde reacties op en uiteindelijk kwam het er op neer dat men of de film verwierp of omarmde. Zij die lauwtjes ten opzichte van Genovese’s film stonden vonden de film of te weinig filosofisch, te weinig diepgang hebbende, de film te olijk voor een onderwerp als dit of de uitwerking halfslachtig en meanderend. Zo schreef Zadok Samson in Filmtotaal het volgende over de film : ’ De wereld van het viertal wemelt daarnaast van de arbitraire regels, om nog maar te zwijgen over hoe de personages en hun plotlijntjes komen en gaan. Het is allemaal zo mistig. Er hangt een nevelig gordijn voor de film, met als gevolg dat alles afstandelijk en schetsmatig blijft. Er is niets mis met het bovennatuurlijke, maar in Il Primo Giorno della Mia Vita is die wereld zo stuntelig neergezet dat deze bij het geringste zuchtje in elkaar zakt.” De andere die de film omarmen worden integenstelling tot Zadok Samson juist emotioneel wel geraakt en is er van de genoemde afstandelijkheid juist geen sprake.
Laat ik maar met de deur in huis vallen. Ik zit overduidelijk in het tweede kamp. Daar zijn wel wat redenen voor. Allereerst resoneert ‘Il Primo Giorno Della Mia Vita’ met mijn favoriete film ‘ It’s a Wonderful Life’ (1946) van Frank Capra. Ook hier wenst een hoofdpersonage zelfmoord te plegen en ook hier intervenieert een bovennatuurlijk wezen, in dit geval een engel. Haalt ‘Il Primo Giorno Della Mia Vita’ hetzelfde niveau als ‘It’s a Wonderful Life’? Nee natuurlijk niet maar dat hoeft een goede film nog niet in de weg te staan. Daarbij raken mij films over zelfmoord wel. Toen ik tussen de 20 en 30 jaar oud was, ervoer ik het leven als niet gemakkelijk en was er een duidelijke fascinatie voor de dood. Tot een zelfmoord is het nooit gekomen, wellicht nog het meest door een gebrek aan moed of daadkracht en vooral door mijn onhandigheid waardoor een lafhartige poging tot zelfdoding veranderde in een vooral klunzige en niet eens zo’n ingrijpende vorm van zelfmutilatie. Ik kijk al lang niet meer met dezelfde gevoelens van wanhoop naar het leven als toen ik ergens in de 20 was, maar ik herken die gevoelens wel nog steeds.
Maar los van mijn persoonlijke kant zijn er ook nog wel andere redenen waarom ‘Il Primo Giorno Della Mia Vita’ staande weet te houden. Goed, de karakters mochten hier en daar wel wat meer vlees op de botten hebben maar de cast is sympathiek en vaardig genoeg om de kijker voor zich te winnen. Toni Servillo vormt als Uomo de as van de vertelling zonder het feitelijke hoofdpersonage te worden. Hij is de kapstok waar de andere vertellingen aan opgehangen kunnen worden. Door Servillo’s vertolking wordt Uomo geen almachtig figuur, het is eerder een wijze maar op momenten vooral ook een twijfelende held. Het camerawerk van Fabrizio Lucci vooral van het nachtelijke Rome is fraai en de muziek van Maurizio Filardo is meer dan enkel ondersteunend. Maar waar de film mij ook voor een belangrijk deel voor zich in nam was de visuele en goed opgebouwde wijze waarmee Paolo Genovese ‘Il Primo Giorno Della Mia Vita’vertelt.
Aan het begin van de filmt toont Genovese ons de ‘zelfmoordkandidaten’ vaak vanachter glas of aan de rand van het beeld. Daarmee lijken ze soms onzichtbaar en vaak afgesneden te worden van de wereld en uiteindelijk het leven zelf. Gaandeweg laat Genovese deze vormkant los en komen de karakters daarmee meer in het beeld en daarmee het leven te staan. Uiteindelijk blijkt een van de belangrijkste voorwaarden van het bestaansrecht te bestaan uit het feit dat men opgemerkt wordt, gezien wordt. Onzichtbaar is meer nog dan het sterven zelf het werkelijke dood zijn. In feite kan ‘Il Primo Giorno Della Mia Vita’ vooral gezien worden als de weg uit de onzichtbaarheid en dat doet Genovese voor mij doeltreffend maar bovenal ontroerende wijze.
Regie: Paolo Genovese.
Acteurs: Toni Servillo, Valerio Mastandrea, Margherita Buy, Sara Serraiocco, Gabriele Cristini, Vittoria Puccini, Lino Guanciale, Elena Lietti, Antonio Gerardi, Giorgio Tirabassi, Davide Combusti, Fabiola Morabito, Andrea die Felice, Emanuele Macone, Alessandro Tiberi.
Waardering: 7,5