In de Progressieve Metal zijn er weinig bands groter dan Dream Theater. Opgericht in de jaren ’80, staat de band in het rijtje progmetal-legendes als Queensrÿche, Tool en Fates Warning. Met een nieuw album, ‘A View From The Top Of The World’ op komst, spraken we Dream Theater’s John Myung.
Vanwege Covid19 is reizen voor grote bands nog niet makkelijk, en zo belden we via Zoom met de bassist, die voor de gelegenheid zijn camera uit had staan. “Ik zet de camera nooit aan tijdens interviews”, excuseerde John zich, “let maar op de antwoorden dan weet je dat ik het ben, haha.” En gedurende het gesprek werd absoluut duidelijk dat we te maken hadden met de bassist die in 1985 de band Majesty vormde met gitarist en jeugdvriend John Petrucci, meesterdrummer Mike Portnoy, toetsenist Kevin Moore en zanger Chris Collins. “Het is hier in New York nu 14.30 uur en dit is mijn 2e interview vandaag.”, geeft Myung aan, dus de muzikant is inmiddels opgewarmd.
Het nieuwe album ‘A View From The Top Of The World’ komt later deze maand uit. Hij klinkt prima, al is er deze keer wel heel veel informatie, het is niet het makkelijkste album van Dream Theater te noemen. “Dat maakt het een echt Dream Theater-album”, geeft John aan, “met veel details. Het heeft zeker meerdere luisterbeurten nodig, maar ik ben heel blij met het resultaat. Hopelijk vinden de fans hem net zo goed als wij.” En dat zal heus wel, want muziekliefhebbers hebben natuurlijk uitgekeken naar nieuwe muziek, na een periode waarin concerten schaars waren. Maar ook in New York gaan de sloten weer van de deuren en voorzichtig start het leven weer op, ook voor Myung. “Alles gaat goed, de familie is gezond, kinderen gaan weer naar school, mensen weer naar het werk. Zolang iedereen zijn handen maar goed wast en goed nadenkt.”Toch maakt de bassist zich nog een klein beetje zorgen. “In andere plekken in de USA gaat het minder, het herstel duurt langer dan verwacht. Daarom hebben we de US-tour van oktober naar februari 2022 verplaatst. Dus we lopen al 3 maanden achter op schema. Maar 2022 gaat een mooi jaar worden zoals het er nu uitziet!”
Het nieuwe album ‘A View From The Top Of The World’ is het eerste album dat de band in hun nieuwe DTHQ (Dream Theater Head Quarters) in New York opnam. “Ja, eerste keer dat we die eigen studio gebruikt hebben. Het was erg comfortabel werken en zijn blij met de resultaten. We begonnen met schrijven in de herfst 2020. ‘The Alien’ was de eerste die we schreven. Daarna in volgorde van schrijven: ‘Sleeping Giant’, ‘Transcending Time’, ‘Answering the Call’, ‘A View from the Top…’.” Vrijwel het hele album is opgenomen in de eigen studio, wat voor- en nadelen heeft. Toch zijn er meer voordelen dan nadelen. “Nu in DTHQ opgenomen, en natuurlijk in Corona-omstandigheden. ‘Distance over Time’ is opgenomen in The Barn, één van mijn favoriete plekken. Maar nu hebben we alle vrijheid en kunnen we thuis slapen. Alles werkte zoals gehoopt. Heel fijn om nu een eigen ruimte te hebben. De studio is overigens alleen voor Dream Theater, niet om te verhuren aan andere bands.”
‘A View From The Top Of The World’ is alweer het vijftiende album. Is het moeilijker nu om met origineel materiaal te komen in vergelijking tot vroeger? “Nee niet echt”, ontkent Myung, “de ideeën komen wel. Er is tussen ons vijven altijd wel iemand met een goed idee. Zelf heb ik deze keer de teksten geschreven voor ‘Awaken the Master’. Het is een combinatie van inspiratie die maanden geleden al is vastgelegd. Zelf ga ik altijd een uur eerder naar de studio om wat op te warmen en mijn eigen ideeën terug te luisteren. Als iemand iets leuks hoort, kan het gebruikt worden. En dan is er nog de chemie van het samen live in de studio spelen, waar we op elkaar reageren.” Het grote voordeel van een eigen studio hebben, is daarbij dat er tijd en vrijheid te over is.” Als we aan het schrijven zijn, is de rol van de engineer die alles vastlegt groot. Als we samen spelen neemt hij stukken op met Pro-tools. Zo hebben we een referentie voor later, alles wordt opgenomen en dat kunnen we een dag later terug horen.”
Even terug naar de begindagen. Volgend jaar bestaat ‘A View From The Top Of The World’ 30 jaar. Vaak een moment voor een special edition met bijvoorbeeld een 5.1 mix van het album. Vooralsnog zit zoiets er bij Dream Theater niet in. “Nee, we concentreren ons nu op het nieuwe album”, geeft John Myung aan. “Nu nog geen plannen, we zijn dus vooral bezig geweest met het nieuwe album. En we hebben al een 25-jarige tour voor ‘Images and Words’ gedaan. We focussen ons de komende tijd helemaal op ‘A View From The Top of the World’.” Pech voor de fans van ‘Images and Words’, maar genoeg nieuwe muziek voor nu dus.
Voor de juiste balans is het noodzaak om te blijven bij klassiekers, zowel als vernieuwing. Dan is het voor een band als Dream Theater wellicht noodzaak om veel andere bands uit het genre te beluisteren, zoals Leprous, Fates Warning of Haken, om zo nieuwe invloeden te vinden. Myung houdt het echter liever bij het oude vertrouwde. “Ik luister niet zoveel naar nieuwe bands, totdat iemand een nieuw nummer voor me draait of als ze in ons voorprogramma spelen. Ik focus me nog steeds op bands als Rush, Yes, Iron Maiden, maar ook U2 of Coldplay. Ik blijf qua muziek in mijn eigen bubbel. Ken je bijvoorbeeld Dead Cab for Cutie? Die schrijven coole teksten. Bijvoorbeeld het nummer ‘Black Sun’? Erg coole lyrics.”
Progmuziek heeft altijd lange instrumentale passages in de stukken. Iron Maiden bijvoorbeeld, die de langere nummers in korte stukjes opneemt omdat ze het lastig vinden om de hele song te leren. Ook Dream Theater heeft hun eigen methode om die lange stukken op te bouwen en te nemen. “In de studio werken we met Pro-tools, dat maakt het makkelijk om secties op te bouwen en er mee te spelen en te verschuiven. Uiteindelijk wordt zo een lange song langzaam opgebouwd. Een lange song als de titelsong van de nieuwe plaat (20 minuten) is anders niet te doen. Of we die live gaan spelen? Dat wil ik nog niet zeggen. De setlist blijft een verrassing, maar de kans is groot dat we hem spelen.” Een grote kans, maar het vorige album is nog niet echt live gepromoot. Wellicht dat de band de twee albums samen kan voegen tijdens de komende tour. “Daar kan ik nu nog niet veel over zeggen”, laat John zich niet uit de tent lokken, “dat horen jullie volgend jaar wel als we in Amsterdam spelen. We kijken er erg naar uit om weer te spelen in Holland!”
De bassist werkte jaren met Mike Portnoy als onderdeel van de ritmesectie. Tegenwoordig zit Mike Mangini achter de drums en onder fans is het vaak een strijd wie beter zou zijn. John Myung maakt zelf geen onderscheid. “Beide zijn erg goeie drummers, met een eigen unieke stijl. Ik kan daar geen oordeel over geven. Ik speel wat ik wil spelen, ieder heeft een andere stijl, het is aan het publiek om te beoordelen wat beter klinkt. Voor mij maakt het niet veel uit. Het is allemaal Dream Theater tenslotte.” “De laatste song is rond kerst vorig jaar geschreven”, zegt Myung, “dat was ‘Invisible Monster’. De andere vijf zijn in de maanden ervoor geschreven. Met kerst kreeg John Petrucci zijn Earnie Music Ball eight string gitaar en die wilde hij persé gebruiken. Dus begin dit jaar is er nog een extra track geschreven met die gitaar, dat is ‘Awaken the Master’.
Een van de betere albums van Dream Theater is de heaviëre plaat ‘Train of Thought’. Fans van dat album hopen dat Dream Theater plannen maakt om in de toekomst weer een plaat in die stijl te schrijven. “Bij dat album was er echt een concept om iedere song zo dynamisch als mogelijk te maken. Het hele album moest echt heel intens zijn en vol energie zitten. Daarom is dat album zo geworden als het is. Geen idee of we dat in de toekomst nog een keer proberen eigenlijk.” Albums die wel verschijnen, zijn de ‘Lost not Forgotten Archives’ albums. “Dat is natuurlijk zo gegroeid. We willen onze herinneringen delen met de fans”, bekent John. “En het is nu voor het eerst op vinyl uitgebracht. Het geeft net wat meer kleur tussen alle studioalbums door. Ik heb niet echt een favoriet, moeilijk om te kiezen, er is zo veel materiaal. Leuk om alles weer terug te horen. We hebben heel veel materiaal ondertussen. Nu we een nieuwe set aan het samenstellen zijn, is het soms lastig om te herinneren hoe we iets speelden. De uitdaging is om dicht bij het origineel te blijven als we het live spelen. Sommige nummers hebben we wel 10 jaar niet gespeeld, dan is het een uitdaging.”
Dream Theater heeft zogezegd veel materiaal. Dat kan betekenen dat er nummers zijn die de band amper tot nooit meer speelt. Zo zijn er geruchten dat ‘Pull me Under’ niet meer live gespeeld zal worden, ondanks het succes van het nummer. “Ik zou dat nummer nog wel willen spelen”, geeft John Myung aan, “maar voor James LaBrie is het een lastige. Er zijn voldoende nummers die we nog nooit gespeeld hebben. Het samenstellen van een setlist wordt steeds lastiger, we hebben maar een paar uur speeltijd tenslotte. En we willen onszelf niet teveel herhalen.”
Over James LaBrie gesproken. In de studio klinkt hij prima, maar tijdens sommige concerten heeft hij het soms moeilijk. “We proberen een goede balans te vinden tussen instrumentale delen en stukken met zang, zodat zijn stem wat rust krijgt. Als bassist kan ik prima spelen met een verkoudheidje, voor een zanger wordt het dan erg lastig. Ik respecteer James zijn keuzes en we vinden wel weer een manier voor de komende tour om een goede balans te vinden.” Die komende tour brengt de band op 13 mei naar Amsterdam, en Myung kijkt er erg naar uit. “We houden van Holland en we kunnen niet wachten om weer voor jullie te spelen volgend jaar. Hopelijk blijft iedereen gezond daar!”
