Jazz leeft meer en meer in Nederland. Naast het ver van te voren uitverkochte North Sea Jazz Festival zijn er lokale hits als Jazz in Duketown en het Breda Jazz Festival die hordes publiek trekken. Daarnaast rijzen er de laatste jaren diverse interessante indoor festivals uit de grond waarbij de grenzen van de jazz worden opgezocht. Zo is er Transition in Utrecht, het vorige maand succesvol gelanceerde Mondriaan Jazz in Den Haag en deze maand staat de eerste editie van Rockit in Groningen op de planning. So What’s Next? loopt op de voorhoede van deze crossover jazzfestivals. Het festival beleefde haar eerste lustrum in het Eindhovense Muziekgebouw en duurde dit jaar zelfs 3 dagen. Jazzzine woonde een reeks concerten bij op de zaterdag.
Hij stond 2 jaar geleden al op het programma, maar dat concert werd geannuleerd. In de tussentijd bracht 23-jarige multi-instrumentalist Jacob Collier zijn debuutalbum uit en groeide zijn podiumreputatie. De jonge Brit warmde het publiek op in de grote zaal met een enerverende one man show. Met behulp van loops en een arsenaal aan instrumenten raasde de enthousiaste eenmansband Collier als een spring in ’t veld door een bont maar overtuigend kleurenpalet van soul, funk, jazz, gospel en zelfs klassiek. Het contrast was groot met Nick Mulvey die na Collier pop en folk samensmolt. De Engelse singer-songwriter ruilde een leven als percussionist van het jazzkwartet Portico in voor een meer pop georiënteerde liedjesschrijver. Toch vervielen de songs niet in eenvoud. Met zijn lome stemgeluid en geraffineerde gitaargrooves leverde Mulvey met zijn band een subtiel hypnotiserend optreden af.
Dat de Britten sterk vertegenwoordigd waren bleek ook met het eerste hoogtepunt van de avond: Zara McFarlane. Onlangs bracht de zangeres haar derde album ‘Arise’ uit dat lovende recensies ontving. De verwachtingen waren daarmee hooggespannen op So What’s Next? waar McFarlane veel van haar nieuwe liedjes presenteerde. Met haar warme en loepzuivere vocalen bewees ze met recht een van de vooraanstaande zangeressen van de hedendaagse Britse soul en jazzscene te zijn. De akoestische jazzsetting vormde nog steeds de basis, maar voor het eerst kwamen er reggae-invloeden naar voren. Een knipoog naar McFarlane´s Jamaicaanse roots. Die combinatie zorgde voor een meer gevarieerde sound, prachtig gespeeld door haar vierkoppige band waarin de ritmesectie veel bewondering afdwong. Britse souljazz van de bovenste plank.
Het ultieme pronkstuk van de avond kwam van trompettist Avishai Cohen. Een van de belangrijkste jazzmuzikanten van deze tijd lijkt weinig verkeerds te kunnen doen bij pers en publiek. Zijn vorige plaat ‘Into The Silence’, opgedragen aan zijn overleden vader, was al een parel vol diepgang. In Eindhoven stond zijn laatste album ‘Cross My Palm With Silver’ centraal. Opnieuw een meesterwerk dat live nog intenser en spannender klonk. De trompettoon van de New Yorkse muzikant van Israëlische afkomst klonk uitzonderlijk mooi, beheerst en met veel emotie. De ene passage klonk nog mooier dan de ander. Cohen raakte je daar waar het moest. De langgerekte stukken zaten vol tempowisselingen en melodievariaties en boden veel ruimte voor grandioze improvisaties. De expressies in het gezicht van drummer Ziv Ravitz spraken boekdelen. Een optreden om van te watertanden.
Twee jaar geleden verpletterde Kamasi Washington So What’s Next? al met een explosieve performance. In de tussentijd groeide de flamboyant ogende vriendelijke reus uit tot een waar fenomeen. Reden om de Amerikaan, die net de nieuwe EP ‘Harmony of Difference’ uit heeft, terug te halen. Nummers hiervan wisselde hij af met stukken van het alom bejubelde drieluik ‘The Epic’. Met uitzondering van een reeks ingetogen momenten, leverde Washington alles verscheurende saxpartijen tijdens een spirituele jazz- en funkexercitie waar de vonken vanaf vlogen. In de kleine zaal even verderop maakte Mark Guiliana grote indruk. Een van de beste drummers ter wereld die zo divers is dat hij met uiteenlopende artiesten als David Bowie en Bred Mehldau speelde. Op So What’s Next? liet Guilian’s Jazzquartet een ijzersterke set horen met werk van zijn nieuwste plaat ‘Jersey’. Guiliana toonde technische perfectie en flexibiliteit geladen met passie. Maar hij gaf ook alle ruimte aan zijn briljante muzikanten, waarbij vooral Shai Maestro ontroerde met diep doorleefd pianospel.
Tijdens So What’s Next? waren ook optredens te zien van onder meer Steve Lehman, Kapok, Shabaka & The Ancestors en Das Sound Kollectiv. De vijfde editie van het festival liet op de zaterdagavond een uitermate indrukwekkend en gevarieerd programma horen. De diversiteit in de muziek was groot en kwalitatief van een uitmuntend hoog niveau. Jazz in zijn breedste vorm wekt de indruk levendiger te zijn dan ooit. Ook dit jaar werd weer duidelijk dat So What’s Next? een van de belangrijkste jazzfestivals in Nederland is waar je het belangrijkste van nu en morgen hoort.
Foto’s (c) Eric van Nieuwland