Als je naar de impact van de band kijkt is het nauwelijks voor te stellen dat Cream slechts 3 jaar heeft bestaan. De band heeft een erfenis achter gelaten die veel verder reikt dan de korte periode waarin deze eerste supergroep in de rock ’n roll straalde.
Cream ontstond in de Rover van drummer Ginger Baker toen deze Eric Clapton naar huis bracht na een concert van Clapton. Baker vroeg Clapton om in zijn nieuw op te richten band de gitaar ter hand te namen. Eric Clapton ging akkoord onder voorwaarde dat Jack Bruce mee zou doen als zanger en bassist. De leden van the Cream zoals de band eerst heette hadden hun sporen al verdiend in de Britse blues en jazz scene. Eric Clapton was gitarist van the Yardbirds, en Baker en Bruce waren samen lid van the Graham Bond Organization. Jack Bruce en Ginger Baker waren in hun vorige band al geen vrienden en ook in Cream was de relatie kwetsbaar en moest Clapton regelmatig als vrederechter optreden.
Cream maakt al in 1966 haar debuutalbum, ‘Fresh Cream’ en haar roem stijgt snel, maar de ster van de band brandt kort en hevig. In 1969, drie studioalbums verder wordt de band opgeheven. De karakters van Jack Bruce en Ginger Baker botsen te hevig en Clapton kan het niet langer opbrengen om te bemiddelen tussen de heethoofden.
Postuum worden nog tientallen compilaties, bootlegs en live registraties uitgebracht, maar de tastbare erfenis van Cream bestaat uit 4 studioalbums en twee postuum uitgebrachte live albums. Deze erfenis wordt nu recht gedaan door ze volledig geremasterd uit te brengen op 180-grams vinyl.
Fresh Cream (1966)
Debuutalbum ‘Fresh Cream’ werd in 1966 opgenomen en uitgebracht en is eerlijk verdeeld tussen covers en eigen nummers. Van de bluescovers valt vooral ‘Spoonful’ op, een heavy, soms psychedelische blues die al een voorbode van heavy metal in zich draagt. ‘I Feel Free’ en ‘N.S.U.’ zijn de voorbodes van de psychedelische en bluesy klassiekers die Cream op latere albums zullen maken. ‘Fresh Cream’ is zeker nog niet hét definitieve Cream album, daarvoor zijn sommige van de nummers niet volwassen genoeg, maar het laat wel een band met geweldige potentie zien. Bovendien introduceert Ginger Baker op ‘Toad’ de drumsolo in de rockmuziek. Alleen daarom al is ‘Fresh Cream’ een legendarisch album.
Disraeli Gears (1967)
Waar ‘Fresh Cream’ nog wel eens ten onder ging aan richtingloosheid kent het tweede album van Cream ‘Disraeli Gears’ wel een sterke focus. De hoes illustreert kleurrijk en fleurig de psychedelische invloed. Al meteen in opener ‘Strange Brew’ 
hoor je in de gitaren, maar vooral in de vocalen de invloed van de psychedelica. Blues is nog steeds de basis, maar het palet is veel kleurrijker dan de pure blues. De riff van ‘Sunshine of Your Love’ staat misschien wel aan de basis van de heavy metal en heeft tijdgenoten als Jimi Hendrix en Led Zeppelin sterk beïnvloed. Ook de slepende blues van ‘Tales of Brave Ullysses’ is een hoogtepunt van het album.
‘Disraeli Gears’ laat een Cream zien dat sterk gegroeid is. De band speelt met de verschillende genres en combineert rock, blues, psychedelica en jazz tot een nieuw genre dat zowel tijdgenoten als latere bands sterk zal beïnvloeden. ‘Disraeli Gears’ is een klassieker die eigenlijk bij geen enkele liefhebber van classic rock en blues in de platenkast mag ontbreken.
Wheels of Fire (1968)
Op ‘Wheels of Fire’ zijn de voortekenen van de aankomende breuk al aanwezig. Was ‘Disraeli Gears’ nog een coherent album van een band met een sterke focus, ‘Wheels of Fire’ is meer een collectie van nummers van drie muzikanten met grote ego’s. Het is een van de allereerste dubbelalbums met op elpee 1 een tiental nieuwe studio opnames en op elpee 2 vier livetracks.
‘Wheels of Fire’ wisselt briljante nummers als ‘White Room’ , het intens mooie ‘As You Said’, en de fantastische gitaartrip in ‘Crossroads’ af met te ver doorgevoerde muzikale virtuositeit in nummers als ‘Toad’ waar de drumsolo tot het oneindige wordt opgerekt. Als geheel is ‘Wheels of Fire’ geen uitgebalanceerd geheel.
Het album bevat wel een aantal hoogtepunten uit het oeuvre van Cream waaronder het al eerder genoemde ‘White Room’, met geweldig psychedelisch gitaarwerk van Eric Clapton en de ijzingwekkende vocalen van het duo Bruce/Clapton. Ook het cynische ‘Politician’, het filmische ‘Deserted Cities of the Heart’ en het virtuoze maar puntige ‘Crossroads’ maken ‘Wheels of Fire’ tot verplichte kost voor iedere Cream fan.
Goodbye (1969)
In 1969 is de koek op, drie gigantische muzikale ego’s in één band is een slapende vulkaan wachtend op de uitbarsting. De heren besluiten na de zoveelste ruzie tussen Baker en Bruce de stekker uit Cream te trekken. Als echte gentlemen doen ze dat in stijl, met een afscheidstour en een elpee, ‘Goodbye’ genoemd. Op ‘Goodbye vinden we op kant A 3 live nummers en op kant B 3 nieuwe studio opnames.
Bij de live opname van ‘I’m so Glad’ valt de ontwikkeling van Cream als rockmonster op, het nummer staat bol van knetterharde bluesrock met langgerekte instrumentale jams die door de geweldige muzikaliteit van de band toch niet vervelen.
Ieder bandlid heeft een compositie geleverd voor de studiokant van het album. Eric Clapton levert samen met George Harrison ‘Badge’, een prachtige klassieke popsong. Ginger Baker schreef ‘What a Bringdown’, een van zijn beste bijdragen aan Cream. Jack Bruce’s ‘Doing the Scrapyard Thing’ is over the top en onevenwichtig door een teveel aan ideeën.
Ondanks dat ‘Goodbye’ net als ‘Wheels of Fire’ niet echt een coherent album is bevat het toch een paar prachtige nieuwe nummers en laten de livestukken een band in topvorm zien.
Live Cream (1970)
Cream had een fabuleuze live reputatie. ‘Live Cream’, het live album dat een jaar na het opheffen van de band werd uitgebracht laat horen waarom. Opgenomen tijdens een tweetal shows in Californië horen we een band in absolute topvorm. ‘Live Cream’ bevat alleen nummers van haar eerste album ‘Fresh Cream’ en geen enkele van de latere grote hits. Toch boeit ‘Live Cream’ van de eerste noot van ‘N.S.U.’ tot het afsluitende akkoord van de furieuze Muddy Waters cover ‘Rollin’ and Tumblin’’. Zelfs het ruim een kwartier durende ‘Sweet Wine’ is de inspanning zeker waard, fabuleuze muzikaliteit met een geweldige intensiteit gebracht. Dit zijn de ultieme versies van de nummers op ‘Fresh Cream’. ‘Lawdy Mama’, een bewerking van een traditional die uit zou monden in ‘Strange Brew’, is een beetje overbodig na dit geweldige live geweld.
Door het ontbreken van echte hits op ‘Live Cream’ was dit meer een album voor de hardcore Cream fans. Maar het album heeft heel wat te bieden voor bluesrock liefhebbers buiten de harde Cream kern.
Live Cream II (1972)
‘Live Cream II’ wordt bijna 2 jaar na het eerste live album uitgebracht. De timing doet vermoeden dat het album mede tot doel heeft Eric Clapton in de belangstelling te houden als gitarist en zanger op het moment dat vooral zijn heroïne verslaving in het nieuws komt. Op ‘Live Cream II’ zijn de sound engineers er weer op geweldige wijze in geslaagd om met de beperkte middelen uit die tijd het heftige geluid van een rockband op volle kracht vast te leggen. Het album klinkt alsof je er op de eerste rij bij staat. ‘Live Cream II’ bevat in tegenstelling tot zijn voorganger wel de grote hits.
Op ‘White Room’ slagen Bruce en Clapton er niet in om de briljante vocalen van de studio versie te evenaren. Gelukkig weet Cream met haar geweldige muzikaliteit het nummer toch overeind te houden. Op ‘Sunshine of Your Love’ blijft de zang beter overeind en het nummer is met zijn iconische riff natuurlijk een klassieker die live alleen maar aan kracht wint. Het hoogtepunt van het album is ‘Steppin’ Out’ een fenomenale jam van ruim 13 minuten.
‘Live Cream II’ toont Cream op haar best. Een furieus rockmonster, dat kan schitteren in psychedelische rocksongs als ‘Whiteroom’ maar ook in krachtige jazzy jams als ‘Steppin’ Out’.
Tot Slot
Met het uitbrengen van de oorspronkelijke discografie van Cream worden natuurlijk eerst en vooral de Cream fans verwend. Maar iedere rock- en bluesliefhebber kan met deze box zijn voordeel doen. Deze 6 albums vertellen het verhaal van een van de invloedrijkste rock- en bluesbands. In de chronologie van de 6 albums hoor je het geweldige talent van de band, hun ontwikkeling in improvisaties en composities maar ook de onevenwichtigheid en onenigheid tussen de muzikanten. De re-release van de Cream discografie is een stuk essentiële rock ’n roll geschiedschrijving. Maar het zijn vooral 6 albums vol tijdloze klassiekers van één van de meest invloedrijke bands uit de geschiedenis. (8/10)(USM)