Legendary Albums ….. OK Computer (Radiohead)

Met ‘Creep’ had Radiohead in 1993 een wereldhit op zak, maar de groep had al snel in de gaten dat ze het nummer als een loden bal achter zich aan zouden blijven slepen. Pablo Honey, het datzelfde jaar verschenen debuut, was geen onverdeeld succes geworden. Het ontbrak Radiohead aan een eigen gezicht, en het gros van de nummers liet een groep horen die halfweg was in de zoektocht naar een goed idee. ‘The Bends’ stond daar haast recht tegenover: een nagenoeg perfecte plaat die tot op de rand gevuld was met ijzersterk songmateriaal. De stem van Thom Yorke raakt je midden in het hart, terwijl de verschillende laagjes gitaar waar de songs in zijn gewikkeld een sfeer oproepen die haast niet meer van deze wereld is.

‘The Bends’ blijft een onvolprezen meesterwerk, maar het was de derde cd, ‘OK Computer’, die van Radiohead de invloedrijkste groep van hun generatie zou maken. Even voordien had Oasis met ‘Be Here Now’ net het album uitgebracht waar dat jaar het meest naar uit werd gekeken. Alleen: al gauw bleek dat de derde Oasis-cd het niet haalde tegen de vorige twee, waardoor de blikken gericht werden op Radiohead, een groep gediplomeerde universiteitsstudenten, en daarmee zowat de tegenpolen van de working class heroes die de gebroeders Gallagher inmiddels geworden waren. ‘OK Computer’ verscheen twee maanden eerder al, op 16 juni ’97, en werd vrijwel unaniem met vijfsterrenrecensies beloond.

Het was de cd waarop de groep zichzelf opnieuw uitvond, al was platenfirma EMI aanvankelijk niet onder de indruk. Ze hoorden niets waar ze een hit van konden maken, laat staan iets wat het potentieel van ‘Creep’ kon benaderen. De plaat klonk barok, experimenteel en lonkte, daarbij aangemoedigd door Nigel Goodrich, die vanaf toen de vaste producer van de groep zou worden, zelfs richting progrock. ‘Paranoid Android’, de eerste single, gaf meteen aan dat Radiohead op dat moment letterlijk barstte van de ideeën. Het nummer, gebaseerd op het het boek The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy van Douglas Adams, was de samenvatting van drie verschillende songs waar de groep geen blijf mee wist, en werd door bassist Colin Greenwood achteraf omschreven als het nummer waarin “DJ Shadow The Beatles ontmoet”.

“Aanvankelijk wilden we een plaat maken waar je naar kon luisteren wanneer je in een restaurant iets zat te eten”, zei zanger Thom Yorke tijdens het rondje promo interviews toen de cd uitkwam. Maar dat idee werd snel opgeborgen toen ze ‘Climbing up the Walls’ klaar hadden, een song die het geluid van een hartinfarct benadert.De toon van de nummers is somber en neerslachtig. ‘Let Down’ gaat over wanhoop, ‘Fitter Happier’ over een gebrek aan vertrouwen in de toekomst, en ‘Karma Police’ botviert de wraak na het onrecht. Thom Yorke schrijft over paranoia, angst, woede en frustratie, en een song als ‘No Surprises’ klinkt zo desolaat, zo wanhopig zelfs, dat je op de achtergrond haast hoort hoe de open gaskraan hem finaal de weg naar het hiernamaals wijst. Maar boven alles schemert door al die somberheid een nauwelijks onder woorden te brengen schoonheid.

In een interview vlak voor het verschijnen van ‘OK Computer’ zei Thom Yorke dat een pure popsong voor hem altijd de doeltreffendste manier zou zijn om ideeën over te brengen. “We gaan het nooit in ons hoofd halen om een plaat vol grillige soundscapes uit te brengen. Dat hebben we gewoon niet in ons.” Twee jaar later, nadat het succes van de plaat de groep bijna ten gronde had gericht, zei Yorke dat de plaat door de hele wereld overschat was, zou hij zijn mening herzien en met Kid A de groep op spectaculaire wijze een andere richting uit sturen.

{slide=Radiohead – Climbing Up The Walls}http://www.youtube.com/watch?v=EgDPkqiXrjc{/slide}

{slide=Radiohead – Let Down}http://www.youtube.com/watch?v=Qxrax9iYOBo{/slide}

{slide=Radiohead – Fitter Happier}http://www.youtube.com/watch?v=8EoukRWQ-ec{/slide}

{slide=Radiohead – No Surprises}http://www.youtube.com/watch?v=2Lnltl3YoqQ{/slide}